totaalrenovatie tot bijna energieneutrale woning
gebouw: vrijstaande woning
projecttype: renovatie en uitbreiding
locatie: Heffen (Mechelen)
fotografie: Lukas De Groodt
programma:
De bestaande compacte woning integraal renoveren en uitbreiden tot een ruime woning voor een gezin met twee kinderen en een thuiskantoor. De lat ligt hoog wat betreft de energieprestaties, echter zonder de passiefnorm na te streven. Daarbij ook het verzoek van de opdrachtgevers om het recent vervangen buitenschrijnwerk van de bestaande woning maximaal te incorporeren in het nieuwe ontwerp.
concept:
De uitgangssituatie van dit project is een volledig gelijkvloerse woning onder zadeldak met een voetafdruk van iets meer dan 100 m2. Aan de straatzijde zijn de leefruimtes gesitueerd, de nachtzone bevindt zich achteraan de woning. Het pand is gelegen op een relatief smal maar wel diep perceel in het landelijke Heffen. Achteraan grenst de tuinzone aan de velden van een landbouwgebied.
Om de vloeroppervlakte van de woning te vergroten kiezen we voor de meest economische optie: het optrekken van een tweede bouwlaag bovenop het gelijkvloers die de bestaande gebouwcontour trouw volgt. Zodoende kan quasi de volledige draagstructuur van het gelijkvloers gerecupereerd worden. Door de nachtzone in de nieuwe bouwlaag onder te brengen, komt er voldoende ruimte vrij voor de leefruimtes op het gelijkvloers. Bovendien kan zo ook de gewenste aansluiting tussen de leefruimtes en de tuinzone gerealiseerd worden.
Op het gelijkvloers worden bijna alle niet dragende wanden gesloopt om de nodige openheid te creëren. De circulatie tussen de zithoek aan de straatzijde en de leefkeuken aan de tuinzijde loopt doorheen het thuiskantoor/hobbyruimte. Met uitzondering van een centrale kern met berging technieken en toilet, vloeien alle ruimtes in elkaar over.
Op verdieping krijgt de riante slaapkamer van de ouders een weids zicht op de achterliggende velden. De slaapkamers van de kinderen krijgen een plekje aan de straatzijde in een gespiegelde opstelling aan de oost en west gevel. Centraal de ‘natte’ zone met badkamer, wasplaats en toilet. De gang die de wasplaats en ouderslaapkamer ontsluit wordt opgeladen met een extra opbergfunctie in de vorm van een lange kastenwand. Zo wordt het ontbreken van een kelder of zolder opgevangen.
Nadat de gevelsteen van het gelijkvloers weggebroken is, wordt een performante isolatieschil rondom het geheel opgetrokken. Een warmtepomp met geothermische boring zorgt zowel voor de nodige koeling als verwarming. Vernieuwend is ook het vraaggestuurde ventilatiesysteem D met enthalpiewisselaar. Hiermee wordt niet alleen de warmte teruggewonnen uit de uitgeblazen ventilatielucht, maar ook het vocht wat voor een gezonder binnenklimaat zorgt. Het gebouw scoorde ook erg goed op de blowerdoortest (v50=1,30) door extra ingrepen die de luchtdichtheid van de gebouwschil ten goede kwamen. Het totaalpakket resulteert in een Bijna Energie Neutrale woning (BEN-woning).
Als kers op de taart krijgt het gebouw een in het oog springend kleedje van keramische tegelpannen in een vibrerende kleurenmix. De tegelpannen zijn opgehangen aan een vrijdragend skelet, waardoor onvolkomenheden in de bestaande draagstructuur konden opgevangen worden. De gevelopbouw is ook heel makkelijk demonteerbaar en daardoor in de (verre) toekomst perfect herbruikbaar in nieuwe constructies. Dit, samen met het hergebruik van (een deel) van het buitenschrijnwerk en de draagstructuur, maakt dat dit project zich ook inschrijft in de principes van de circulaire economie.